Ormanlar Hakkında 10 Şaşırtıcı Bilgi​

Orman ekosistemini ne kadar tanıyorsunuz? Ormanlar hakkında 10 şaşırtıcı bilgi

“Tohumlar fidana, fidanlar ağaca, ağaçlar ormana dönmeli yurdumda!” Bu cümleyi okurken hepimizin aynı melodiyi mırıldandığına şüphe yok. Ormanların ne denli önemli olduğunu daha okula başlamadan ailemizden, sonrasında ise anaokulunda ve ilkokulda öğretmenlerimizden dinleyerek büyüdük hepimiz. Bu şarkı da orman sevgimizin resmi marşıydı...

Orman sevgisinin ne denli önemli olduğunu duyarak büyüsek de orman ekosistemine dair yeterli bilgiye sahip olmayabiliriz. Çünkü ormanlar sandığımızdan çok daha karmaşık bir yapıya sahiptir. Dünyadaki her canlı nasıl birbiriyle bağlantılıysa, ormanlar da insan yaşamının aslında tam merkezinde yer alıyor, biz fark etsek de fark etmesek de...

Öyleyse, bugün ormanlara duyduğumuz sevgiye biraz da ilginç bilgiler eklemeye ne dersiniz?

1. Ormanlar Dünya’nın kara yüzeyinin yaklaşık yüzde 30’unu kaplıyor.

Büyük şehirde yaşarken ormanlara çok sık rastlamasak da arabayla şehrin azıcık dışına çıktığınız anda dört bir yanınızın yemyeşil ağaçlarla çevrildiğini fark etmiş olabilirsiniz daha önce. 2021 sonu verilerine göre; Türkiye’nin ormanlık alan miktarı 23,1 milyon hektar. Bu da ülke genel yüzölçümünün yaklaşık %29,6'sına denk geliyor.

Peki, dünyada durum nasıl?

Ormanlar, 2020 yılı verilerine göre Dünya’da 4,06 milyar hektarlık bir alanı kaplıyor, bu da dünya karasal alanının yaklaşık yüzde 31’ine, denk geliyor. 10 ülke, ormanların 2/3’üne ev sahipliği yapıyor. Bunların başında ise ormanların %21,1’i ile Rusya geliyor. Rusya’yı %12,2 ile Brezilya, %8,5 ile Kanada, %7,6 ile ABD, %5,4 ile Çin takip ediyor.

2. Ormanlar biyoçeşitliliğe ev sahipliği yapıyor.

Barındırdığı bitki ve hayvan türleri ile dünya karasal biyolojik çeşitliliğinin %80’den fazlasına ev sahipliği yapan ormanlar, biyolojik çeşitliliği korumanın yanı sıra, insanlara da geçim kaynağı oluyor. Dünyada yaklaşık 1,6 milyar insan geçimini ormanlardan sağlıyor.

3. Dünyanın en uzun ağacı unvanına sahip Hyperion 115,55 metre uzunluğunda.

Rekortmen ağaçları tanımak ister misiniz? Dünyanın en uzun ağacı unvanı Kaliforniya’da bulunan Hyperion adlı bir sahil sekoyasına ait. Guinness Dünya Rekorları’nın 2006 yılındaki resmi verilerine göre; ağacın uzunluğu 115,55 metre. Dünyanın en geniş ağacı ise yine Kaliforniya’da yer alıyor. Guinness Dünya Rekorları’nın kayıtlarına göre Sekoya Ulusal Park’ındaki General Sherman adlı dev sekoyanın gövdesi 825 cm genişliğinde.

4. Ormanlar her yıl 7,6 gigaton karbon depoluyor .

Ormanlar her yıl net 7.6 gigaton karbon depoluyor. Diğer bir ifade ile küresel sera gazı salınımının %20’sini ormanlar emiyor.

5. Ağaçlar dünyayı serinletiyor.

Ağaçların serinletme özelliği şehirler açısından çok önemli bir rol oynuyor. Muhtemelen hepimiz yaz aylarında klimalı ortamlarda bulunuyoruz. Biliyorsunuz ki klima kullanımı dünyaya epey zarar veriyor. Ağaçlar ısıyı ortalama 8 derece düşürebilecek kadar etkili. Bu nedenle şehir içindeki ağaçlar aslında klima kullanımını azaltmamıza da yardımcı olabilir.

6. Ağaçlardan elde edilen ürünler çevreye daha az zarar veriyor.

Ağaçlardan elde edilen ürünler çevreye zarar veren ve yoğun karbon barındıran materyallerin yerini alarak dünyayı korumamıza olanak sağlıyor. Özellikle tekstil endüstrisinde ağaçlardan elde edilen liflerle üretim yapmak dünyaya çok büyük katkılar sunuyor. Bu tür liflerden biri olan Lyocell’e kıyasla pamuk 130 kat daha fazla su istiyor, polyester ise 170 kat daha fazla sera gazı salınımına neden oluyor.

7. Kullandığımız ilaçların yüzde 25’ten fazlası Yağmur Ormanları’ndan geliyor.

Evlerimize giren ilaçların yüzde 25’ten fazlasının Yağmur Ormanları’nda yaşayan bitkilerden ve ağaçlardan elde edildiğini duymak şaşırtıcı olabilir. Ama daha da şaşırtıcı olan ne biliyor musunuz? Yağmur Ormanları’ndaki bitkilerin yalnızca yüzde 1’i incelenmiş durumda. Yani sonsuz bir şifa kaynağı hâlâ keşfedilmeyi bekliyor.

8. Ormanlar dünyaya su sağlıyor.

New York, Bogota, Tokyo, Barselona gibi dünyanın en büyük şehirleri içme sularının büyük bir kısmını koruma altındaki ormanlardan sağlıyor.

9. Ormanlar yağmurların oluşmasını sağlıyor.

Yetişkin bir meşe ağacı yılda 151 bin litre suyun açığa çıkmasını sağlıyor. Bu ne anlama geliyor peki? Ormanlar hava nemini artırıyor. Hava neminin %10 artması yağışın 2-3 kat artmasını sağlıyor. Ormanlardan atmosfere karışan mantar sporları, polen, bakteri gibi biyopartiküller ise yoğunlaşma çekirdeği işlevi görüyor. Kısaca söylemek gerekirse; karalara yağan yağmurların yaklaşık yüzde 40’ının kaynağı ormanlar. Bazı bölgelerde bu oran daha da yüksek olabiliyor. Mesela Rio de la Plata nehir havzasındaki yağmurların yüzde 70’i Amazon Ormanları’ndaki buharlaşmanın bir sonucu...

10. Yaşamın teminatı olan ormanlarımızı korumak için yapabileceklerimiz var!

Her yıl 5 milyon hektar (Bosna-Hersek büyüklüğünde) orman tahrip oluyor. Buna karşılık ormanların sadece %17’si yasal olarak korunan alanlar içinde yer alıyor.

1700-2020 yılları arasında 1.5 milyar hektar (yaklaşık olarak ABD’nin 1.6, Brezilyanın 2 katı) orman alanı tahrip edildi. Tahribat nedeniyle ormanlarda karbon stoğu azalıyor. Biyolojik çeşitliliğin korunması için ormanlar büyük önem taşıyor. Korunan orman alanlarının miktarı dünyada 726 milyon hektar, bu da dünya ormanlık alanının %17’sini teşkil ediyor. Biyolojik çeşitliliğin korunabilmesi için korunan alanların %30’a çıkarılması hedefleniyor.

Orman sevgisini içimizde taşımak harika elbette. Ancak bu sevgiyi somut adımlar atarak ormanları korumak adına kullanmak çok daha iyi olmaz mıydı? “Peki ama nasıl?” diye soracak olursanız size bir önerimiz var!

Toplumun çevreye olan duyarlılığını artırmak, doğayı tanıyan ve seven çocuklar yetiştirmek için TEMA Vakfı aracılığıyla başlattığımız “Odeabank geleceğin oksijenini teminat altına alıyor” projemizi keşfetmeye çağırıyoruz sizi. Kısa bir görüntülü görüşmeyle anında Oksijen Hesap müşterisi olarak her ay bir çocuğun doğa eğitimi almasını sağlayabilir veya fidan bağışında bulunarak geleceğin oksijenini teminat altına alabilirsiniz!

Ayrıntılı bilgi için: https://www.odeabank.com.tr/bireysel/mevduat/oksijen-hesap